Pozytywną postawę w stosunku do drugiego człowieka możemy podzielić na dwie części:

• lubienie i chęć przebywania z drugą osobą
• szacunek - podziw i poszukiwanie opinii

Kształtowanie się pozytywnej postawy wobec drugiego człowieka tłumaczone jest za pomocą dwóch teorii:

• zakładającej że stosunek do drugiego człowieka uzależniony jest od bilansu nagród i kar dostarczanych nam przez drugą osobę. Oznacza to że lubimy osoby które kojarzymy z przyjemnymi zdarzeniami, których cechy oceniamy pozytywnie, którzy się dobrze o nas wyrażają, działają na rzecz naszego dobra
• odwołującej się do równowagi i zgodności porównawczej, jaką zapewnia nam drugi człowiek - tzn. opiera się na zasadzie takiej, że:
  • wystąpienie pozytywnej relacji afektywnej między jakimiś elementami wzbudza tendencję do ich połączenia relacją jednostkową (lubimy kogoś, więc się z nim spotykamy)
  • wystąpienie reakcji negatywnej powoduje zerwanie relacji (jeżeli nie lubimy kogoś to unikamy kontaktów z nim)
  • nawiązanie relacji pociągnie za sobą pozytywna relację afektywną (jeżeli się z kimś spotykamy to zaczynamy go lubić)

Teoria równowagi poznawczej Fritza Heidera, sformułowana w 1958 roku wyjaśnia między innymi to, że:

• lubimy ludzi podobnych do nas samych, często spotykanych, którym wyświadczyliśmy przysługę, którzy nas lubią
• lubimy należące do nas przedmioty tylko dlatego, że je posiadamy
• lubimy często spotykane przedmioty tylko dlatego, że często je spotykamy
• rzeczywiste sympatie lub antypatie wśród ludzi układają się zgodnie z zasadami równoważenia jednostek poznawczych i jeszcze częściej są spostrzegane w ten sposób przez ludzi
• przewidując nieznane sobie sympatie bądź antypatie w grupie ludzi, czynimy to zgodnie z zasadami równoważenia jednostek poznawczych, a układy zrównoważone spostrzegamy jako bardziej harmonijne i trwałe.